Głównym celem powstałego w listopadzie 1990 roku Stowarzyszenia „Initiative KZ Gedenkstätte Vaihingen/Enz e.V. / Inicjatywa na rzecz miejsca pamięci KZ Vaihingen/Enz T.z. (dzisiaj: KZ Gedenkstätte Vaihingen/Enz e.V. / miejsce pamięci KZ Vaihingen/Enz T.z.), było stworzenie miejsca spotkań, tak aby oprócz pozostałego po obozie cmentarza, zachowywana była pamięć o obozie, którą należy przekazywać następnym pokoleniom.
Pomnik na autentycznym miejscu
W połowie lat dziewięćdziesiątych plany stworzenia miejsca pamięci skoncentrowały się na jedynym zachowanym fundamencie baraku, w którym mieściły się kiedyś łaźnia i odwszalnia. Urząd Konserwacji Zabytków w Badenii-Wirtembergii określił go jako pomnik-miejsce pamięci. Po przeprowadzeniu renowacji i konserwacji postanowiono zbudować nad nim halę – dzisiejsze miejsce pamięci – a bezpośrednio nad fundamentem położyć kładkę dla zwiedzających. Pozwolenie na budowę Rada Miasta Vahingen/Enz wydała w 1995 roku.
W liście okólnym do członków stowarzyszenia nr. 17 z 11 sierpnia 1998 roku napisano: „Budowę naszego miejsca pamięci powinniśmy rozpocząć jesienią. Prosimy członków o stawianie się do pracy przy przygotowaniu placu budowy i kopaniu fundamentów w soboty podane w terminarzu”. Członkowie wykonali prace przygotowawcze w ramach swoich możliwości.
Miejsce pamięci w latach 90
Koncepcja z trzech modułów
Mimo dużego zaangażowania członków Stowarzyszenia, trudności i opóźnienia występowały również w kwestii planowania.
Dopiero na przełomie wieków stworzono ostateczną koncepcję, a profesjonalne wykonawstwo powierzono architektowi z Vahingen/Enz, Andreasowi Lippeck.
Ogólna koncepcja przewidywała budowę miejsca pamięci składającego się z trzech części: sali informacyjnej dla zwiedzających z modelem obozu i jego historią, instalację medialną nad fundamentem byłego baraku sanitarnego („Black Box”) oraz salę seminaryjno-archiwalną.
Potwierdzenie przez rozbitków
Równocześnie firma „brainwave” ze Stuttgartu wykonała program video autorstwa specjalisty medialnego Thomasa Bartsch, który w „Black Box” ma wprowadzić zwiedzających w temat.
W roku 2001 rozpoczęły się prace przy stawianiu fundamentów pod salę informacyjną dla zwiedzających. Równocześnie miasto wysłało zaproszenia do byłych więźniów obozu, prosząc ich o przybycie na spotkanie w rocznicę wyzwolenia obozu, 7 kwietnia 2001 roku. Gościom zaprezentowano koncepcję budowy miejsca pamięci, która została przez nich zaakceptowana.
Po spotkaniu można już było być pewnym, że powstanie miejsca pamięci stanie się faktem.Dokładnie w rok później wymienione prace zakończono. Kilkaset osób uczestniczyło w uroczystości otwarcia i poświęcenia tego odcinka budowy.
Uroczyste otwarcie w kwietniu 2005 roku
Prace budowlane trwały jeszcze trzy lata. W dniu 16 kwietnia 2005 roku miejsce pamięci KZ-Vaihingen/Enz zostało uroczyście otwarte. Odbyło się to w obecności byłych więźniów i ich rodzin z Francji, Izraela, Kanady, Holandii, Polski i USA.
2017: Sala seminaryjna uzupełnia miejsce pamięci
INowo wybudowana sala seminaryjna została otwarta w kameralnej uroczystości w sobotę 23 września 2017 r.
Prawie 40 zaproszonych gości, w tym Starosta Powiatowy dr. Rainer Haas i burmistrz Gerd Maisch, przedstawiciele ważni uczestnicy – okręgu Ludwigsburg i miasta Vaihingen/Enz, śledzili wyjaśnienia dotyczące historii pomnika i sali seminaryjnej jako miejsce pamięci.
Może służyć zarówno jako sala szkoleniowa, jak i alternatywna opcja zwiedzania z przewodnikiem. Nowoczesne wyposażenie techniczne umożliwia także np. projekcje filmowe.
